مقدمه

یکی از دلایلی که افسردگی در دنیای امروز شایع است (فارغ از مسائل اساسی از قبیل مشکلات حکومتی و اقتصادی و جنگ‌ها) فاصله گرفتن از چیزی است که واقعا برای ما معنا دارد. ممکن است جامعه‌ای موفقیت تحصیلی یا کاری را در بین مردم تشویق کند و آن را نشانه سعادت زندگی بداند، افراد زیادی خودشان را وقف رسیدن به این هدف خواهند کرد و پس از آن متوجه می‌شوند که این اصلا چیزی نبوده که بتواند آن‌ها را عمیقا خوشحال کند، حداقل آن چیزی نبوده که بتواند آن‌ها را برای مدت طولانی خوشحال کند. خودشناسی است که در این مواقع به کمک این افراد می‌آید. یکی از راه‌های اساسی خودشناسی، شناخت کهن الگوهاست. جالب است بدانید که کهن‌الگوها در سنین مختلف می‌توانند جای خود را با کهن الگوی دیگری عوض کند. برای مثال ممکن است زنی پیش از ازدواج و یا در دوران نامزدی علاقه‌ای به داشتن فرزند نداشته باشد، اما پس از ازدواج کهن‌الگوی دیمیتر در او تقویت شود و او علاقه زیادی به این موضوع نشان دهد. در این نوشته به معرفی و شناخت کهن الگوی مردانه هادس می‌پردازیم.

اسطوره هادس در یونان باستان

هادس فرمانروای دنیای زیرین و نماد ناخودآگاه در وجود انسان است. نام دیگر هادس، پلوتو (به معنای ثروت) است. شاخ بز نماد این کهن الگوست. هر زمان که به مرگ فکر می‌کنیم، دچار ناامیدی و یاس می‌شویم در حال ملاقات با هادس هستیم. افراد زیادی به طور داوطلبانه به دنیای زیرین رفتند؛ اورینوس، دیونوسوس و ادیسه از این دسته‌اند. هادس فرزند ریا و کرونوس است. هادس پس از تولد توسط پدرش بلعیده شد. (کرونوس فرمانروای زمان بود، بلعیدن انسان‌ها توسط کرونوس اشاره به قدرت زمان دارد و اینکه زمان درنهایت همه ما را در این جهان خواهد بلعید) هادس با کمک زئوس از بطن کرونوس نجات پیدا کرد و پس از آن فرمانروای سرزمین زیرین شد. هادس با گذاشتن کلاه مخصوصش به سر، نامرئی می‌شد. یکی از مهم‌ترین کارهایی که هادس در زندگیش انجام داد و این کارش باعث شد اساطیر بسیاری درگیر این جریان شوند، دزدیدن پرسفون بود. پس از این اتفاق دیمیتر، مادر پرسفون که اسطوره فرزندپروری و باروری بود افسرده شد و به دنبال این ماجرا خشک سالی تمام جهان را فرا گرفت و دیگر هیچ بچه‎ای به دنیا نیامد. این ماجرا زئوس را وادار کرد که وارد کار شود و به نجات پرسفون شتافت. زئوس هرمس را گماشت تا به دنیای زیرین برود و پرسفون را نجات دهد که در این کار موفق هم شد. قبل از اینکه پرسفون به دنیای زمینی برگردد، هادس به او چند دانه انار داد. این چند دانه انار باعث شد که پرسفون ملکه دنیای زیرین شود و زمستان‌هایش را با هادس در دنیای زیرین بگذراند. این کهن الگو القاب زیادی دارد. به او زئوس جهان زیرین هم گفته می‌شود.

کهن الگوی هادس در جهان امروز

شخصی با کهن الگوی هادس در جهان امروز شخصیتی گوشه گیر و تا حدی خجالتی است. این افراد تنهاییشان را به بودن در جمع ترجیح می‌دهند. پسری که کهن الگوی هادس در او غالب است ممکن است تا جایی منزوی شود که برای وارد رابطه شدن هم پیش قدمی نکند، این به آن معنا نیست که او بودن در رابطه را دوست ندارد، بلکه بخاطر منزوی بودنش روحیۀ پیش قدم شدن را ندارد. این افراد اگر در زندگی ضربه‌های سختی بخورند، به احتمال زیاد ممکن است دچار افسردگی و بیماری‌های روحی روانی شوند. اگر بخواهیم به مکتب یونگ رجوع کنیم به تعاریفی از قبیل درونگرایی و برونگرایی می‌رسیم. امروزه به این باور رسیده‌ایم که برونگرایی مطلق و یا درونگرایی مطلق بیماری محسوب می‌شود، در صورتی که کهن الگوی هادس درونگرای مطلق باشد، او در دنیایی که براساس برونگرایی پایه‌ریزی شده جایی نخواهد داشت. او در این دنیای پر از رقابت علاقه‌ای به برنده شدن و یا نفر اول شدن ندارد و این می‌تواند تا حد زیادی او را به عقب ببرد.

دوران بلوغ و نوجوانی پسران هادس تایپ

پسران هادس تایپ دوستان زیادی دوروبر خودشان ندارند، اما با همان‌ها که دوست هستند، رابطه صمیمی و نزدیکی خواهند داشت. دورویی در این کهن الگو راهی ندارد، همین ویژگی زمانی که به منتهای خود برسد می‌تواند روابط او را مختل کند. (منظور ما در این جا این نیست که دورویی ویژگی مثبتی است، اما این افراد ممکن است حقایقی را عنوان کنند که به شخص مقابلشان آسیب بزند). هرمس بهترین اسطوره‌ای است که می‌تواند به کمک هادس بیاید. ویژگی‌هایی مانند برون‌گرایی و توانایی برقراری روابط که در هرمس برجسته است می‌توانند کمک‌کننده باشند. شخصیت شناسی کهن الگوی هادس این کهن الگو درونگراست و دیگرانی را نیز که با آن‌ها ارتباط دارد را به دنیای خود می‌کشاند. به صورت اسطوره‌ای اگر بخواهیم به این مورد نگاه کنیم؛ هادس حتی پرسفون را که به همسری ربود به جهان زیرین کشاند (بجای اینکه خودش به دنیای زمینی برود) احتمال اینکه زنان این مردان پس از ازدواج تا حد زیادی به دنیای درونگرایی کشیده شوند زیاد است حتی اگر به میزان جزئی باشد (مانند پرسفون که فقط در زمستان به دیدار هادس می‌رفت) کهن الگوی هادس به سایه نیز معروف است. این تعریف معانی مختلفی را در روانشناسی دارد. یک معنی آن اشاره به ویژگی‌های شخصیتی است که از آن‌ها بیزاریم به همین خاطر آن را در وجود خود دفن می‌کنیم و دیدن این ویژگی‌ها در فرد دیگر ما را به شدت مأیوس می‌کند، این تعریف موضوع کتاب نویسنده‌ای آمریکایی به نام دبی فورد، با نام نیمه تاریک وجود است. تعریف دیگر سایه مربوط به این است که ویژگی‌های خوب و ارزشمندی هستند که هنوز برای ما نمایان نیستند اما مانند سایه درحال شکل گیری و آمدن به سطح هستند.

روابط کهن الگوی هادس با زنان

برعکس کهن الگوی هرمس، هادس قدرت زیادی در جذب زنان ندارد. این مردان به علت ویژگی درونگراییشان گاهی ممکن است تصویری کامل از یک رابطه را در ذهن خود پرورش دهند که در زندگی واقعی جایی برای دست‌یابی به آن نیست، همین ممکن است باعث شود که آنان وارد رابطه نشوند و تا مدت‌های زیادی تنها بمانند. هرچند که این مردان در دوران مجردیشان روابط آنچنانی با زنان ندارند اما ازدواج برای آن‌ها می‌تواند سرنوشت ساز باشد. خانواده‌ای که آنان تشکیل می‌دهند از مهم‌ترین دست‌آویزهایی است که آنان را از تنهایی عمیقشان نجات خواهد داد. اگر هر دو طرف این رابطه شانس بیاورند و همسر مرد دارای کهن الگوی هادسی نیز درونگرا باشد، آن دو روابط خوبی را با هم خواهند داشت. مردان هادس تایپ می‌توانند بهترین رابطه را با زنان پرسفون تایپ داشته باشند. این مردان به زنانی نیاز دارند که به آن‌ها گوش دهند و وارد دنیای درونی آنان شود. اصلا توصیه نمی‌شود که مردان هادس تایپ با زنان بسیار برونگرا ازدواج کنند، این دو شخصیت به سختی می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و به دلیل ویژگی‌های خاص شخصیتیشان سوءتفاهم‌های زیادی را برای هم ایجاد می‌کنند.

مشکلات روانشناختی مردان هادس تایپ

اگر از اکثر مردان هادس تایپ بپرسید که آرزوی آنان چیست، احتمالا تعداد زیادی از آن‌ها خواهند گفت که می‌خواهند در آینده در جایی به دور از اجتماع خانه‌ای بسازند و در آن زندگی کند. مردان هادس تایپ در دنیای درون خودشان زندگی می‌کنند و ارتباط زیادی با دنیای پیرامون خودشان ندارند، این الگو را می‌توانیم در ارتباط هادس با سایر دنیاها ببینیم. هادس در دنیای زیرین و مردگان زندگی می‌کرد و بیش از دو بار پای خود را از آن دنیا بیرون نگذاشت. آن دو بار هم بر سر خود کلاهی گذاشت تا از دید همگان نامرئی باشد. این باعث می‌شود که اظهارات آنان درباره مسائل مختلف برای دیگرانی که حرف آنان را می‌شنوند عجیب و غریب باشد. مردان هادس تایپ پس از مدتی سعی می‌کنند کم‌تر اظهار نظر کنند تا کم‌تر مورد تمسخر و تعجب دیگران واقع شوند. پرورش کهن الگوی هادس در مردان هادس کهن الگویی عمیق و درونگراست. در بالا اشاره کردیم که کهن الگوی هرمس می‌تواند به هادس کمک کند، به عبارت بهتر می‌توانیم بگوییم این دو کهن الگو به یکدیگر کمک می‌کنند. مردانی که کهن الگوی هرمسی دارند، شخصیتی سطحی دارند که درک زیادی از زیبایی‌هایی هنر و زندگی ندارند، این مردان با پرورش هادس درون خودشان می‌توانند به درک عمیق‌تری از خودشان، جهان هستی و دیگران دست یابند.

نتیجه گیری

یکی از مزایایی که شناخت کهن الگوها دارد این است که می‌تواند به شناخت عمیق نیازهای درونی‌ ما منجر شود. در مقالات وبسایت هستی کشاورز از اهمیت خودشناسی بسیار گفته شده‌ است. در دنیایی که رسانه‌ها، تبلیغات، مردم، سینما و هزاران محرک بیرونی، هریک ما را به سمتی می‌کشند و تابلوهای بسیاری مبنی بر راه درست یا غلط پیش روی ما وجود دارد، شناخت آن چه که واقعا برای ما معنی دارد و می‌تواند ما را به آرامشی پایدار برساند (فارغ از اینکه مورد تائید دیگران هست یا خیر) بزرگترین کاری است که می‌توانیم برای خود انجام دهیم. شرایط اجتماعی، تربیت، پدر و مادر و افرادی که برای ما الگو هستند تاثیر زیادی در کهن الگوهایی که در ما شکل می‌گیرند دارند. برای مثال زمانی که کودک هرمس تایپ شروع به دروغ گفتن می‌کند و پدر مادر به جای اینکه با او برخورد کنند قربان صدقه او می‌روند به پررنگ شدن نیروی هرمسی درون کودک دامن می‌زنند. پدر و مادرهایی که رابطه خوبی با کودک خود ندارند و دوران کودکی سختی را به کودک خود تحمیل می‌کنند نیز شرایط را برای شکل گیری کهن الگوی هادس در فرزندانشان ایجاد می‌کنند.